ပတ္၀န္းက်င္အတြက္ ေဆာင္ရန္ ေရွာင္ရန္မ်ား (၁)

ခုတေလာ အသစ္ဘာမွ မတင္ေပးႏုိင္လုိ႕ အားနာမိပါတယ္။ စာအသစ္ရွည္ရွည္ မတင္ေပးႏုိင္ေပမယ့္ ေန႕တဓူ၀ လုပ္ငန္းစဥ္ေတြထဲမွာ ပတ္၀န္းက်င္ကုိ ထိန္းသိမ္းတဲ့ အသိေလးနဲ႕ ေနတတ္ဖုိ႕ Greenpeace အဖြဲ႕ၾကီးရဲ႕ အၾကံေပးစာေလးကုိပဲ ဘာသာျပန္ျပီး တင္ေပးလုိက္ခ်င္ပါတယ္။

-------------------------------------------------------------------------------------------------

ကၽြႏု္ပ္တုိ႕ဟာ ေန႕စဥ္ ေရ နဲ႕ စြမ္းအင္ကုိ အသုံးျပဳေနၾကသလုိ စြန္႕ပစ္ပစၥည္းေတြကုိလည္း ဖန္တီးေနၾကပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ သင့္ရဲ႕ ေန႕စဥ္အျပဳအမူေတြဟာ ပတ္၀န္းက်င္ကုိ အနည္းနဲ႕အမ်ား အက်ဳိးသက္ေရာက္မႈရွိေနတာ ေသခ်ာပါတယ္။ အခု ေအာက္ေဖာ္ျပပါ အၾကံေပးခ်က္ေလးေတြဟာ သင့္ရဲ႕ ေန႕စဥ္အလုပ္အကုိင္အျပဳအမူေတြမွာ ပတ္၀န္းက်င္ေကာင္းက်ိဳးအတြက္ အသိစိတ္ေလးေရွ႕ထားျပီး ေရြးခ်ယ္ေဆာင္ရြက္တတ္ေအာင္ ရည္ရြယ္ပါတယ္။

ေရ

- ေရယုိေနတဲ့၊ ေရမလုံတဲ့ ေရပုိက္ေခါင္းေတြ ေရပုိက္ေတြရွိရင္ ျပင္လုိက္ပါ။ တစ္စက္ႏွစ္စက္က်တဲ့ ေရေပါက္ကေလးေတြကလည္း ၾကာလာရင္ ေရပမဏအမ်ားၾကီး အလဟသျဖစ္ကုန္ႏုိင္ပါတယ္။

- ကားကုိ သဘာ၀နည္းနဲ႕ တတ္ႏုိင္ရင္ ေဆးပါ။ ျဖစ္ႏုိင္ရင္ မုိးရြာေအာင္ ေစာင့္တာမ်ဳိးေပါ့။

- ေရေခၽြတာႏုိင္တဲ့ ေရပိုက္ေခါင္းေတြကုိ တပ္ဆင္သုံးစြဲပါ။

စြမ္းအင္

- သင္အိမ္မွာ မရွိတဲ့ အခ်ိန္ေတြနဲ႕ ညဘက္ေတြမွာ သင့္အိမ္ရဲ႕ အပူခ်ိန္ကုိ ေလွ်ာ့ခ်ျခင္းျဖင့္ စြမ္းအင္ကုိ ေခၽြတာပါ။ ဒါမွမဟုတ္ အခ်ိန္နဲ႕ အပူခ်ိန္ကုိ သတ္မွတ္ေပးထားလုိ႕ရတဲ့ သာမုိစတက္မ်ဳိး တပ္ဆင္သုံးစြဲပါ။

- စြမ္းအင္ေခၽြတာတဲ့ မီးလုံးမ်ားကုိ သုံးစြဲပါ။

- သင့္အိမ္မွာ အပူခ်ိန္ကုိ ေလ်ာ့က်မသြားေအာင္ အိမ္ကုိ insulate လုပ္ထားပါ။ Insulation ကုိလည္း မၾကာခဏ စစ္ေဆးေပးပါ။

- သင့္အိမ္မွာ ေလယုိစိမ့္မႈ ရွိရင္ ျပင္ဆင္မႈေတြ ျပဳလုပ္ပါ။

- သင့္အိမ္က heater ရဲ႕ air filter ေတြကုိ တစ္လတစ္ခါေလာက္ လဲေပးပါ။ filter ေတြမွာ ဖုန္ေတြရွိေနရင္ heater က စြမ္းအင္ကုိ ပုိသုံးရပါတယ္။

- ေရေႏြးစက္နဲ႕ ေရေႏြးပုိက္ေတြ ကုိလည္း insulate လုပ္ပါ။ ဓါတ္ေငြ႕သုံး ဟီတာေတြကုိေတာ့ insulate မလုပ္ပါနဲ႕။ လုပ္ရမယ္ဆုိရင္ေတာင္ heater နဲ႕ ေျခာက္လက္မ အကြာမွသာ insulate လုပ္ပါ။

- တတ္ႏုိင္ရင္ ကားမသုံးပါနဲ႕။ တတ္ႏုိင္သမွ် လမ္းေလွ်ာက္၊ စက္ဘီးစီး ဒါမွ မဟုတ္ ဘတ္စ္ကား ရထားတုိ႕ကုိ စီးျပီး သြားလာပါ။

- ဓါတ္ခဲသုံး ပစၥည္းေတြကုိ ေရွာင္ပါ။ ဒါမွမဟုတ္ တစ္ခါသုံး ဓါတ္ခဲအစား ျပန္လည္အားသြင္းလုိ႕ရတဲ့ ဓါတ္ခဲ၊ ေနေရာင္ျခည္သုံးျပီး ျပန္အားသြင္းလုိ႕ရတဲ့ ဓါတ္ခဲေတြကုိ သုံးပါ။

- ျပည္တြင္းျဖစ္ပစၥည္း၊ ေဒသထြက္ပစၥည္းေတြကုိ အားေပးပါ။ ျပည္တြင္းစီးပြားေရး၊ ေဒသတြင္းစီးပြားေရးေတြ အတြက္ အေထာက္အကူျဖစ္မွာ ျဖစ္သလုိ စြမ္းအင္လည္း ေခၽြတာရာေရာက္ပါတယ္။ ပစၥည္းေတြကုိ အေ၀းၾကီး ကေန သင့္ဆီကုိ ေရာက္ဖုိ႕ သယ္ယူပုိ႕ေဆာင္ရတဲ့ စြမ္းအင္ေတြ မသုံးရေတာ့တဲ့အတြက္ပါ။

အဆိပ္အေတာက္မ်ား

- အိမ္သန္႕ရွင္းေရးအတြက္ အသုံးျပဳတဲ့ ပစၥည္းေတြကုိ ၀ယ္ယူတဲ့အခါမွာ ပတ္၀န္းက်င္အတြက္ အဆိပ္အေတာက္ မျဖစ္ေစတဲ့ ပစၥည္းေတြကုိ ေရြးခ်ယ္သုံးစြဲပါ။

- သင့္အိမ္အတြက္ ပရိေဘာဂ၀ယ္ယူသုံးစြဲတဲ့အခါမွာလည္း သဘာ၀ခ်ည္မွ်င္ေတြ၊ သစ္၊ သံထည္၊ ဖန္ထည္တုိ႕နဲ႕ ျပဳလုပ္ထားတဲ့ ပစၥည္းေတြကုိ ေရြးခ်ယ္သုံးစြဲပါ။

- သင့္အိမ္မွာ Polyvinyl choloride (PVC သုိ႕ vinyl) နဲ႕ ျပဳလုပ္တဲ့ ပစၥည္းေတြကုိ ေရွာင္ပါ။ PVC နဲ႕ လုပ္တဲ့ ပစၥည္းေတြဟာ ပစၥည္းသက္တမ္းတေလွ်ာက္လုံး သင့္ အိမ္နဲ႕ ပတ္၀န္းက်င္ကုိ ညစ္ညမ္းေစႏုိင္ပါတယ္။ PVC နဲ႕ လုပ္တဲ့ ပစၥည္းဆုိတာ ခန္းဆီးေတြ၊ ၾကမ္းခင္းေတြက စလုိ႕ ကေလးကစားစရာ အရုပ္က အစ အမ်ဳိးစုံျဖစ္ႏုိင္ပါတယ္။

- စပေရးဘူးေတြ သုံးစြဲျခင္းကုိ ေရွာင္ပါ။

- အိမ္ေဆးသုတ္ရာမွာ ေရေဆးေတြကုိ တတ္ႏုိင္သေရြ႕ ေရြးခ်ယ္သုံးစြဲပါ။ ခဲပါတဲ့ သုတ္ေဆးေတြကုိ လုံး၀ မသုံးပါနဲ႕။

- သင့္အိမ္မွာ ဟီတာသုံးစြဲတယ္ဆုိရင္ ပုံမွန္ အလုပ္မလုပ္ကုိ မၾကာခဏ စစ္ေဆးပါ။ အႏၱရယ္ျဖစ္ႏုိင္တဲ့ ဓါတ္ေငြ႕ေတြ ရွိမရွိသိႏုိင္ေအာင္ Carbon monoxide detector တပ္ဆင္ထားပါ။

- သင့္က်န္းမာေရးအတြက္ အႏၱရယ္ျဖစ္ေစႏုိင္တဲ့ မႈိေတြ ေပါက္ဖြားျခင္း မျဖစ္ႏုိင္ေအာင္ အိမ္မွာ ေလ၀င္ ေလထြက္ေကာင္းျပီး မွ်တတဲ့ စုိထုိင္းဆရွိပါေစ။

စြန္႕ပစ္ပစၥည္း

- အိမ္သုတ္ေဆးေတြ၊ ကားဆီေတြ စတဲ့ ပတ္၀န္းက်င္အတြက္ အဆိပ္အေတာက္ျဖစ္ေစႏုိင္တဲ့ ပစၥည္းေတြကုိ အမႈိက္ပုံးေတြ ေရေျမာင္းေတြထဲကုိ မစြန္႕ပစ္ပါနဲ႕။ စနစ္တက် လႊင့္ပစ္ႏုိင္ရန္ သင္ေနထုိင္ရာ ေဒသအတြင္းက စြန္႕ပစ္ပစၥည္းလက္ခံရာ ေနရာကုိ ဆက္သြယ္ေမးျမန္းျပီး စနစ္တက္ စြန္႕ပစ္ပါ။

- ေစ်း၀ယ္ထြက္ရင္ ပစၥည္းထည့္ရန္ ကုိယ္ပုိင္အိပ္ ယူသြားပါ။ ဆုိင္က ေပးတဲ့ ပလတ္စတစ္အိတ္ကုိ ယူခဲ့ရင္လည္း သုံးမရတဲ့အထိ အၾကိမ္ၾကိမ္ျပန္လည္ သုံးစြဲပါ။

- အစားအေသာက္စြန္႕ပစ္ပစၥည္းေတြကုိ ေျမေဆြးျပဳလုပ္ျပီး ျပန္လည္သုံးစြဲပါ။

- မလုိအပ္ပဲ ပစၥည္းေတြကုိ အလြန္အမင္း ထုပ္ပုိးျခင္း မလုပ္ပါနဲ႕။

- ျပန္လည္ အသုံးျပဳႏုိင္တဲ့ ပစၥည္းေတြကုိ သုံးစြဲပါ။ ဥပမာ ေကာ္ဖီထည့္တဲ့ မတ္ခြက္ေတြ၊ ထမင္းဘူးေတြ၊ ဓါတ္ခဲ၊ ေဘာပင္၊ ဘလိတ္ဓါး စသည္ျဖင့္ ျပန္လည္သုံးစြဲႏုိင္တဲ့ ပစၥည္းေတြကုိ ေရြးခ်ယ္ပါ။

- စကၠဴပစၥည္းေတြကုိ သုံးတဲ့အခါမွာ ျပန္လည္ အသုံးျပဳႏုိင္တာေတြကုိ ေရြးခ်ယ္ပါ။ ဥပမာ recycled လုပ္ထားျပီးေသာ၊ ကလုိရင္းမပါတဲ့ အေရာင္ခၽြတ္ေဆးသုံးထားေသာ စကၠဴေတြကုိ ေရြးခ်ယ္ပါ။

(Source : Greenpeace website မွ စာကုိ ဆီေလ်ာ္ေအာင္ ဘာသာျပန္ထားျခင္းျဖစ္ပါသည္။)

-------------------------------------------------------------------------------------------------

စာအုပ္ဆုိင္မွာ ေကာက္ ၀ယ္ လာျဖစ္တဲ့ မဂၢဇင္းေတြထဲက ဖတ္လုိ႕ေကာင္းတဲ့ စိတ္၀င္စားစရာ အင္တာနက္ ဆုိက္ေလးေတြကုိ စိတ္၀င္စားတဲ့ သူေတြ ဖတ္ႏုိင္ေအာင္ ညႊန္းလုိက္ခ်င္ပါတယ္။
Onearth - http://www.onearth.org/
National Resources Defense Council က ထုတ္ေ၀တဲ့ မဂၢဇင္းရဲ႕ ဆုိက္ပါ။

အၿမဲစိမ္းေတာမွာ အခ်စ္ရွာသူ

သဘာ၀ ပတ္၀န္းက်င္ဆိုင္ရာ ျမန္မာစာတန္းထိုး ကခ်င္ဇာတ္ကား ရန္ကုန္တြင္ ႐ုံတင္ျပသမည္ဟု ဧရာ၀တီ သတင္းဌာနမွ သတင္းတင္ထားတာကုိ ဖတ္လုိက္ရပါတယ္။ သတင္းအျပည့္အစုံကုိ ေအာက္ေဖာ္ျပပါ လင့္ခ္မွာ ဖတ္ရႈႏုိင္ပါတယ္။ အခုလုိ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ဆုိင္ရာ ရုပ္ရွင္ဇာတ္ကားမ်ဳိးေတြ ေပၚထြက္လာတာကုိ ၾကိဳဆုိ သလုိ ေနာက္ထပ္ အဲဒီလုိ ပညာေပးတဲ့ ဇာတ္လမ္းေလးေတြ မ်ားမ်ားေပၚထြက္လာပါေစလုိ႕ ေမွ်ာ္လင့္ ဆုေတာင္းမိပါတယ္။

http://www.irrawaddy.org/bur/news2008/October/Oct_03d_08.html